Scroll Top
Angela Kaiser

Historia Malarstwa Piaskowego

W HAFFMUSEUM OD 17.07.24 – 30.09.24

Sztuka i forma ekspresji malowania piaskiem

Historia malowania piaskiem sięga daleko wstecz. Zróżnicowane formy ekspresji można znaleźć na całym świecie. Na przykład malowanie piaskiem jest bardzo rozpowszechnione wśród Navojos w Ameryce Północnej. Malowidła piaskowe są tam do dziś wykorzystywane do celów rytualnych i religijnych. W innych częściach świata malowanie piaskiem jest wykorzystywane do przekazywania duchowych wiadomości, na przykład w Tybecie.

Malarstwo piaskowe tybetańskich mnichów

Tybetańska tradycja mandali piaskowych sięga VIII wieku naszej ery, kiedy to po raz pierwszy wprowadzono je do praktyk buddyjskich. Malowidła piaskowe wykonywane przez tybetańskich mnichów rozwijały się i udoskonalały przez wieki.

Jedną z głównych cech odnalezionych w Tybecie malowideł są odniesienia duchowe, prace te wykonane z dużą precyzją, często zawierają mandale i symetryczne obrazy, nawiązujące do wszechświata i świętych symboli. Po ukończeniu takiego malowidła, co często zajmuje od kilka dni do tygodni, jest ono niszczone, by ukazać przemijalność życia.

Malarstwo piaskowe Navajo

Malowidła piaskowe Navajo, zwane „obrazami piaskowymi” lub „obrazami suchymi”, są jedną ze starożytnych form sztuki. Szacunki historyczne i znaleziska archeologiczne sugerują, że tradycja ta ma co najmniej kilka stuleci. Forma praktykowana przez Navajo jest tradycyjnie używana podczas ceremonii uzdrawiania. Malowidła mają znaczenie duchowe i rytualne. Podczas tradycyjnej ceremonii powstałe obrazy są ponownie niszczone, aby podkreślić tymczasowy i duchowy charakter sztuki. Obecnie w Ameryce Północnej wielu artystów Navajo maluje tradycyjne, nieco zmodyfikowane motywy na solidnych powierzchniach i oferuje je na sprzedaż turystom.

Malarstwo piaskowe w kulturze aborygeńskiej

Malowidła piaskowe w kulturze aborygeńskiej, określane „malowidłami na podłożu”, mają bardzo starą, sięgającą tysięcy lat tradycję. Znaleziska archeologiczne oraz datowanie izotopem węgla odkryć w Australii pokazują, że kultura Aborygenów liczy od 40 000 do 60 000 lat. W tak długim okresie rozwinęło się wiele praktyk artystycznych i kulturowych, także tworzenie malowideł z piasku.

Australijscy Aborygeni używają malowideł piaskowych – podobnie jak tybetańscy mnisi – w trakcie wykonywaia ludowych i duchowych rytuałów. Obrazy często opowiadają historie z „Czasu snu”, mitologicznej epoki stworzenia. Ta forma sztuki jest łączona z tańcem, śpiewem oraz innymi obrządkami. 

Malarstwo piaskowe na Wyspach Kanaryjskich i Maderze

Na Wyspach Kanaryjskich, zwłaszcza na wyspie La Palma, istnieje tradycja malowania piaskiem podczas procesji Bożego Ciała. Na ulicach powstają tymczasowe kolorowe dywany z piasku, często z motywami religijnymi lub etnicznymi.

Na Maderze tradycje są podobne do tych na Wyspach Kanaryjskich. Tutaj także podczas przeróżnych okazji powstają kolorowe dywany z piasku. Godnym uwagi przykładem jest Festiwal Kwiatów (Festa da Flor), podczas którego kwieciste dywany i malowidła z piasku zdobią ulice Funchal.

Malarstwo piaskowe w krajach arabskich

Malowanie piaskiem w świecie arabskim (znane tam jako sztuka tworzenia z piasku) to tradycyjna forma, szczególnie ceniona na pustynnych obszarach świata arabskiego. Beduini używają kolorowego piasku do napełniania butelek lub innych pojemników tworząc pełne szczegółów obrazy, często przedstawiające karawany wielbłądów, pustynne krajobrazy lub stylizowane zwierzęta.

Ogród Zen: piasek jako element dekoracyjny w projektowaniu ogrodów

Obecnie ogród Zen jest prawdopodobnie najpopularniejszą i najbardziej znaną formą artystycznie zaprojektowanego ogrodu japońskiego. Powstał około 2000 lat temu. Ogród Zen jest inspirowany buddyzmem i taoizmem oraz zasadą yin i yang. Cztery główne elementy ogrodu Zen to kamienie, woda, mech i drzewa. W tego typu ogrodach wodę zastępuje żwir i piasek. Ogród Zen jest miejscem spokoju i medytacji.

Miniatury ogrodów Zen są wciąż stosunkowo nowym zjawiskiem, ale szybko znalazły dużą liczbę zwolenników, nie tylko w Japonii.

Malarstwo piaskowe w sztuce współczesnej

W ostatnich dziesięcioleciach malarstwo piaskowe rozwinęło się również jako forma sztuki współczesnej. Artyści na całym świecie wykorzystują piasek do tworzenia zarówno tymczasowych, jak i trwałych dzieł sztuki. Te nowoczesne interpretacje często wykorzystujące nowe techniki i materiały są prezentowane w ramach wystaw, spektakli i projektów artystycznych,

W takcie trwania tej wystawy chcielibyśmy zaprezentować i objaśnić Państwu, z pomocą przeróżnych eksponatów, plastyczne formy malowanie piaskiem opracowywane i praktykowane przez Angela Kaiser.